Gdyby nie walka z bronią w ręku niezłomnych, to nie przetrwałby ten duch, który ostatecznie doprowadził do odzyskania przez Polskę niepodległości – mówił minister Antoni Macierewicz podczas uroczystego apelu pamięci inicjującego warszawskie obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.

– Przywracamy dziś polską tradycję narodową, przywracamy pamięć o tym, jak naprawdę Polska odzyskiwała niepodległość i dzięki komu ją odzyskiwała – mówił minister obrony Antoni Macierewicz podczas uroczystego apelu pamięci na dziedzińcu Muzeum Wojska Polskiego. Uroczystość w asyście Kompanii Reprezentacyjnej WP zgromadziła kombatantów, kierownictwo MON, żołnierzy, harcerzy, młodzież i grupy rekonstrukcji historycznej.

Opór i pamięć

Jak mówił minister, w czasach PRL-u chciano nie pamiętać o wielkiej armii, która walczyła po 1944 roku o naszą wolność. – Ci, którzy nie rozumieli Polski i jej nie chcieli, próbowali wymazać tę armię z pamięci narodowej – podkreślił szef MON. Macierewicz dodał, że to dzięki żołnierzom wyklętym przez lata trwały nieustanny opór i walka o wolność narodu polskiego, dzięki nim narodziła się Solidarność, a Polska odzyskała niepodległość. – Dziś chcemy spłacić dług tym, którzy nigdy się nie poddali. Ojczyzna jest wam wdzięczna – mówił minister.

Szef MON wręczył awanse na wyższe stopnie oficerskie dwojgu żołnierzom podziemia niepodległościowego. Na stopień pułkownika awansowany został kpt. Witalis Skorupka „Orzeł”, żołnierz Kedywu Armii Krajowej, uczestnik akcji „Burza”. Oficer ten w 1945 roku został skazany przez komunistyczne władze na karę śmierci, zamienioną potem na 10 lat więzienia. – Dziś jest dla mnie szczęśliwy dzień, tym bardziej że przez lata nie można było mówić w naszym kraju o komunistycznych zbrodniach – podkreślił płk Skorupka. Natomiast na stopień majora awansowana została kpt. Weronika Sebastianowicz „Różyczka”, żołnierz AK i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, przewodnicząca Stowarzyszenia Żołnierzy AK na Białorusi.

Po odczytaniu apelu pamięci uczestnicy uroczystości przemaszerowali na plac Marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie złożono wieńce na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza.

Odznaczenia i awanse

Przez cały dzień w Warszawie i wielu innych miastach odbywają się marsze pamięci, uroczystości pod pomnikami i tablicami upamiętniającymi żołnierzy niezłomnych, inscenizacje historyczne oraz spotkania z weteranami.

Z tej okazji prezydent Andrzej Duda wręczył odznaczenia państwowe i nominacje oficerskie osobom zasłużonym dla niepodległości Polski oraz dla pielęgnowania pamięci o żołnierzach wyklętych. Zwierzchnik sił zbrojnych przekazał również na ręce przedstawicieli rodzin żołnierzy wyklętych pośmiertne akty mianowania na pierwszy stopień oficerski. Ponadto prezydent, na wniosek ministra Macierewicza, awansował na stopień generała brygady: płk. Krzysztofa Króla, zastępcę dowódcy Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, oraz płk. Jarosława Kraszewskiego, dyrektora Departamentu Zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego.

Centralne uroczystości Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” z udziałem prezydenta Dudy oraz ministra Macierewicza rozpoczną się o godzinie 18.00 przed Grobem Nieznanego Żołnierza. Potem uczestnicy wydarzenia przejdą do archikatedry św. Jana, gdzie wysłuchają koncertu i wezmą udział we mszy w intencji żołnierzy wyklętych.

Należny hołd

Z okazji święta minister obrony wydał dwie decyzje dotyczące jego obchodów. Polecił m.in. w ramach akcji „Żołnierska pamięć” uporządkowanie mogił żołnierzy wyklętych i przeprowadzenie w instytucjach i jednostkach wojskowych uroczystych apeli, by godnie uczcić pamięć bohaterów. Wojsko jest też odpowiedzialne za przewiezienie żołnierzy wyklętych i ich opiekunów na uroczystości do Warszawy. Zgodnie z decyzją szefa MON w obchodach biorą udział delegacje z jednostek dziedziczących tradycje wyklętych m.in. Jednostki Wojskowej „Nil” im. gen. Augusta Fieldorfa „Nila” w Krakowie.

„Dzień Żołnierzy Wyklętych jest wyrazem hołdu dla żołnierzy tzw. drugiej konspiracji za ich męstwo, niezłomną postawę i daninę krwi” – czytamy w przesłaniu szefa MON do żołnierzy. Jak dodał minister, przykład niezłomnych staje się podwaliną w tworzeniu nowego oblicza sił zbrojnych, ich tożsamości, etosu służby i szacunku dla żołnierskiego munduru. „Oddaję hołd i przekazuję wyrazy najwyższego szacunku wszystkim żyjącym i poległym Żołnierzom Wyklętym – Niezłomnym. Zapewniam, że Wojsko Polskie dołoży wszelkich starań, aby godnie kontynuować Wasze dzieło” – napisał Macierewicz w liście z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.